Video oyunlarında başınız sıkıştığı zaman ne yaparsınız? Süper güçlü zenon plus lazer silahınız yoksa muhtemelen elinizdeki ‘çakma’ Magnum'a birkaç mermi bulmak için çöpleri karıştırırsınız. Bir tutam umut, azıcık şans, birkaç tane de ‘load game’den sonra bölümü geçemeyeceğinizi anladığınız vakit, derin nefes alıp araştırmaya başlamanın zamanının geldiğini fark edersiniz.
Hile yapmak, oyun içersinde standart olmayan bir takım yöntemleri kullanarak, normal oynanışa göre çeşitli avantajlar kazanmak anlamına geliyor. Oyuncular, her oyuna ait hile kodlarını ilgili bölümlere giriyorlar ve bu avantajlara sahip oluyorlar. Bölüm sonundaki Boss'ların korkulu rüyası hile kodları, genelde geçilmesi çok zor bölümler için oyunu kolaylaştırmak amacıyla kullanılıyor. Tabii sadece eğlence amaçlı kullanan oyuncularda mevcut. Öyle ki, bazı hile kodları, karaktere fazladan bir takım özellikler vermek yerine, haritanın gizli odalarını açıp oyuncuları şaşırtabiliyor.
Hile kodları genellikle oyunun programcıları tarafından çıkartılıyor. Bunun yanında ‘trainer’ gibi üçüncü parti yazılımlarla da sağlanabiliyor. Oyunun açıklarından faydalanan bu yazılımlar, ölümsüzlük gibi bir çok önemli özelliği tek tuşla kapınızın önüne kadar getirebiliyor. Tarihte bilinen ilk hile Bilindiği gibi yazılımlar piyasaya sürülmeden önce test sürecinden geçiyorlar. Bu test süreci video oyunları için çok daha karmaşık olabiliyor. 1983 yılında bu karmaşıklığı azaltıp, testleri daha kolay yapabilmek için şimdilerde adına ‘hile’ dediğimiz bir takım kodlar geliştirildi. 'Manic Miner' isimli oyunda rastlanan bu kod sadece ‘6031769’ sayısından oluşuyordu. Bu sayı da nereden çıktı diye soracak olursanız vereceğim cevap, Matthew Smith’in ehliyet numarası olacaktır. Evet, yanlış duymadınız; tarihte bilinen ilk hile kodu, programcının ehliyet numarasından oluşmaktadır.
Programcılara yardımcı olması amacıyla hayata geçirilen hile kodları, zamanla amacından saptı ve oyun sektörünün vazgeçilmezi haline geldi. Video oyunlarının geliştirilmesi ve pazarlanması gibi neredeyse bir vazgeçilmez haline gelen hile kodları; hile kitapları, hile rehberleri ya da hile kartuşları (kartları) sayesinde yavaş yavaş sektörel ürünlere dönüştüler. Ne var ki bu sürecin karşısında duran kimselerde oldu.
Amiga Power isimli aylık oyun dergisi, yayımlanan hile kodlarının adaletli oyun oynayan kişi sayısını azaltacağını ve bunun dengeleri bozacağını vurgulayarak, oyunculara hile izni verilmemesi gerektiğini düşünüyordu. Amiga Power’a göre, bir oyunu oynamakta zorlanan kişiler hile kodları yerine, rehberlere ya da tam çözümlere başvurmalıydı.
Dergiler, internet siteleri ve hatta televizyon programlarında bile hile kodları, tam çözümlerin dışında yayımlanmaya başladı. Cheat isimli yirmi dakikalık Amerikan televizyon programı, oyunculara ihtiyaç duyduğu hile kodlarını veriyordu. Bazı oyuncuların oynadıkları oyunu bitirmek için yeterli zamanı olmuyor ve tamamlamak için hile kodlarına ihtiyaç duyabiliyorlardı. Hile kodları oyunları şüphesiz daha kolay yaptığından, acemi oyuncular için de tercih sebebi oluyordu.
Online arenada hile yapmak suçtur Online oyunların hızla yayılmasıyla hileler daha çok konuşulur oldu. Oyun içi dengeleri ciddi anlamda sarsan hileler, bir çok yapımcı için süresiz ‘ban’ sebebi olarak kayıtlara geçirildi. Caydırma politikası olarak hile yapan oyuncuyu oyundan süresiz ihraç etmek ne kadar etkili oldu orası tartışılır. Çünkü binlerce oyuncu çok değerli hesaplarını kaybetmesine rağmen, diğer oyuncular bu durumlara aldırış etmeden hile kodlarını kullanıp diğerlerine karşı haksız üstünlük sağlayabiliyor. Yüzlerce metre uzaklıktan sizi yarım saniyede indirebilen, üstelik bunu diğer tüm oyunculara karşı yapan birisinin hile kullanmama ihtimali yoktur herhalde. Yetenekli oyuncuların normale oranla çok daha şaşırtıcı gerçeklere imza attıkları kesindir ancak bu tip durumlar bazen o kadar aşırıya kaçıyor ki, artık karşıdakinin muhakkak hile yaptığını düşünmeye başvuruyorsunuz. Özet olarak, yirmi mermiyle otuz düşman öldüren birilerini görürseniz, ilgili bölümlere şikayet etmekten çekinmeyiniz.
Hangi taraftasınız ? Hile kullanımı kimileri tarafından ‘acizlik’ olarak görülürken, kimileri tarafından da ‘eğlence’ olarak görülüyor. Günlerce, belki de aylarca uğraşılan bölümleri geçemeyen oyuncular, oyundan sıkılma noktasına gelince çareyi hilelerde arayabiliyor. Oyunların eğlence için geliştirildiğinden yola çıkarsak hilelerin de farklı bir amaç için oyunculara dağıtıldığını düşünmek biraz zor. Ancak bazı oyunlar eğlence amaçlı oynanamadığını belirtmekte de fayda var. Kalan son canınızla bölüm sonuna kadar ancak gelebilmişken, yerden bitme koca kafalı bir asker yüzünden her şeyi başa sarabiliyorsunuz. Daha dikkatli ilerleyip iki canla bölüm sonunu görüyorsunuz ama bu defa boy problemi olmayan türlü türlü yaratıklar sizi ‘load’ menüsüne zorluyor. Sözün özü, ne yaparsanız yapın o bölümü bitiremeyeceğinizi fark edip birkaç ipucu aramak için internet sitelerine göz atıyorsunuz. Dolayısıyla o oyun insanı eğlendirmekten çok inada bindiriyor.
Hile kodlarının kullanım oranları çok gibi gözükse de inanılmaz boyutlarda değil. Günümüzde oyuncuların çoğu hile kullanmak yerine bileğinin hakkıyla ilerlemeyi tercih ediyor. Tabii bu biraz da oyununa bağlı.
Örneğin GTA serisinde hikayeyi bitirdikten sonra şehirde boş boş gezmektense helikopteri alıp en uzun gökdelenin yanından aşağı süzülmek biraz daha eğlenceli gözüküyor. Tabii helikopter için kilometrelerce yol gitmenize de gerek yok. Yazın bir hile kodu, helikopter ayağınıza gelsin! Diğer taraftan herhangi bir strateji oyununun amacı genelde kaynakları verimli kullanarak hızlıca gelişmek ve farklı stratejiler izleyerek düşmanlara meydan okumaktır. Oyunu yarılayana kadar hiçbir sıkıntı çekmezsiniz ama o da nesi ? Bir anda topladığınız madenlerin tükendiğini fark edersiniz. Ancak dert etmenize gerek yok. Sonuçta amaç eğlenmek. Yazın bir hile kodu, madenler ayağınıza gelsin !
