1/25

F1'in İstanbul Macerası

Merlin F1 pistine iniyor...

İçerik No	İçerik
1	Giriş
2	Formula1'in tarihçesi
3	Pistler
4	Pilotlar
5	Kurallar
6	İstanbul Pistini tanıyalım
7	İstanbul Park'ın özelikleri
8	Formula1 Oyunları
9	F1 oyunları için güzel bir direksiyon
10	F1 Sözlüğü
11	Bunları biliyor muydunuz?

Emeği Geçenler:

Aykut Göker
Arda Gündüz
Emre Günen
Hüseyin Karaca
Erdem Maşlak
Murat Oktay
Ömer Hakan Şimşek

Hız ve adrenalinin buluşma noktası, motorsporlarının en hızlısı ve en gözdesi Formula 1 artık ülkemizde. 60’lı yıllardan bu yana dört tekerli yarış araçlarının en hızlılarını içinde barındıran bu yarış organizasyonu dünya üzerinde milyonlarca insanı da ekranları başına topluyor. Ülkemizde uzun yıllardır pek fazla bilinmeyen, hatta haberlerde dahi adı sanı duyulmayan bu prestijli spor organizasyonunun sonuna Türkiye’ye geliyor olması büyük gurur kaynağı.

Hayaller gerçek oldu

Yıllarca, yabancı spor kanalarından takip etmeye çalıştığımız Formula 1’in Türk Televizyonlarında naklen yayınlanmasına başlanıldığı andan itibaren pek çok insan tarafından önce merakla, daha sonra ise heyecan ve tutku ile takip edilmeye başlandı. Internetin yaygınlaşması ile daha çok bilgi sağibi olmaya başladığımız Formula 1’in Türkiye’deki seyirci potansiyeli çığ gibi büyüdü. Pek çok forum sitesinde alt başlık olarak açılan Formula 1 bölümlerinde hep ortak bir düşünce vardı: “Acaba Türkiye’de bir pist yapılabilir mi?”

Önceleri sadece bir hayalden ibaret olan Türkiye’deki Formula 1 pisti artık kanlı canlı olarak karşımızda duruyor. 21 Ağustos günü hayat duracak ve tüm dünyanın gözü İstanbul Park pistinde olacak.

Merlin’in Kazanı olarak bizler de Formula 1 gibi çok büyük bir organizasyonun ülkemize gelmesine kayıtsız kalamazdık ve sizler için büyük bir Formula 1 içeriği hazırladık. Amacımız hem Formula 1 ile yeni tanışanlara, hem de hiç bilgi sahibi olmayanlar için bu spor dalını anlatmak bir yandan da pistler, pilotlar ve sporun ayrıntıları ile ilgili bilgileri dilimiz döndüğünce sizlere sunmak. Gözden kaçırdığımız ayrıntılar ya da yapmış olduğumuz hatalar varsa affola.

2/25

Formula 1'in tarihçesi

Dünyanın en çok izlenen 2. spor organizasyonu olan Formula 1’in başlangıcı 1950’lere dayanıyor. FIA’nın da en eski organizasyonu olan F1, ilk olarak 1950 yılının 13 Mayıs’ında İngiltere’de Silverstone’da yapıldı. O dönem kuralları şimdiye nazaran bir hayli farklı olan Formula 1’de, sıralamaya giren ilk 5 pilot sırasıyla 8-6-4-3-2 puanlarını alıyordu. Ayrıca yarışlar 300 KM ve en fazla 3 saat ile sınırlı tutuluyordu. Ancak 8 yıl sonra yani 1958’de yarış süresi 2 saate indirildi. Bundan 3 yıl sonra da puanlamada değişiklikler yaşandı. Yeni sisteme göre yarışı ilk 6’da bitirenler şu sırayla; “9-6-4-3-2-1” puan kazanıyorlardı. Ancak 60’ların en önemli kuralları şasi sınırlandırmaları ve minimum ağırlık kuralları oldu.

60’lı yılların bitip 70’li yılların başlamasıyla, silindir sayıları en fazla 12 ile sınırlandırılan araçların, motorlarında da bir dizi değişiklik yapıldı. Daha önce en yüksek motor hacmi atmosferik beslemelilerde 2500cc, turbo beslemelilerde ise 750cc olarak belirlenmişken, yeni kurallarla atmosferik beslemeliler 3000cc, supercharge beslemelilerde ise 1500cc olarak değiştirildi.

1980’lere geldiğimizde Formula 1’in bir çok efsane pilotuyla tanışma fırsatı bulduk. Ayrton Senna, Niki Lauda başta olmak üzere Nelson Piquet, Alain Prost, Nigel Mansell gibi bir çok pilot, bu yıllarda birer efsane halini aldı! Bu dönemde turbo beslemeli motorlar tamamen kaldırılıp, yerlerini atmosferik beslemelere bıraktılar. Yeni motorların hacimleri 3500cc olarak belirlendi.

90’lar Formula 1’in teknolojik açıdan çok ciddi yol katettiği bir dönemdi. Motor ve motor içi aksamların yanında, araçların lastik teknolojileri de büyük bir hızla gelişme kaydediyordu. Tüm bu gelişmeler, araçların 350 KM sınırını zorlamasına sebep olurken, Ayrton Senna’nın hayatını kaybetmesi sonucu bir dizi güvenlik önlemi, bu dönemde F1 kuralları arasına eklendi.

2000’li yıllar bir başka efsane Michael Schumacher’in dönemi oldu. Birbiri ardına alınan şampiyonluklarda görünen, gerek takımlar gerek pilotlar bazında hep aynı isimlerdi. Ferrari ve Schumacher şampiyonluklara öylesine bir ambargo koymuştu ki, 5 sene üst üste kazanılan şampiyonluk, 1950’den bu yana ilk defa oluyordu. Tabi bu dönemde de F1 araçlarının teknolojisi gerek teknik gerek mühendislik anlamında gün ve gün gelişiyordu.

3/25

4/25

5/25

6/25

7/25

8/25

9/25

Pilotlar:

Fernando Alonso Diaz

Doğum Tarihi: 29.07.1981
Nereli: İspanya
Doğum Yeri: Oviedo, İspanya
Takımı: F1 Renault
Kariyeri: 1988’da kart yaparak yarış dünyasına adımını attı. 1990–91 sezonunda Junior klasmanında Asturias ve Vasc Kart Şampiyonasını kazandı; İspanya Kart Şampiyonası’nda ikinci oldu. 1993–94–95–96 yıllarında Junior klasmanı İspanya Kart Şampiyonası şampiyonu oldu; 1995 yılında junior klasmanı Dünya Kart Şampiyonası’nda üçüncü, 1996’da şampiyon oldu. 1997–98 sezonunda Inter-A kategorisinde İspanya ve İtalya Şampiyonu oldu; 9 yarış kazandığı Avrupa Şampiyonası’nda ikinci oldu. 1999’da Euro-Open Movistar Nissan Şampiyonası’nı kazandı. 2000’de F3000’de dördüncü oldu; aynı yıl Minardi F1 ve Benetton-Playlife takımlarında test pilotuydu. 2001 yılında Minardi F1 ile Formula 1’e adımını attı ve hiç puan kazanamadı. Ertesi sene F1 Renault takımında test pilotuydu, 2003’de F1 Renault takımıyla F1’de 1 yarış kazandı ve 55 puanla sezonu altıncı sırada tamamladı. Bu seneki F1 sezonunda ise 87 puanla ilk sırada.

Kimi Raikkonen

Doğum Tarihi: 17.10.1979
Nereli: Finlandiya
Doğum Yeri: Espoo, Finlandiya
Takımı: McLaren Mercedes
Kariyeri: 1982 ile 1988 yılları arasında Junior klasmanında üç kez İskoçya Şampiyonu, iki kez İskoçya Açık Şampiyonu ve British Super One Şampiyonu oldu; senior klasmanında ise İskoçya Açık Şampiyonu oldu. 1991–1994 yılları arasında ulusal kart liginde mücadele etti, 1994’te ikinci oldu. 1995 yılında Formula A Kart Şampiyonasında ilk yarışında ilk zaferini elde etti. 1997 ve 1998’de Finlandiya Şampiyonası’nı; 1998’de Avrupa Grand Prix’sini kazandı. Ayrıca 1997 ve 2000 yılları arasında Formula A, Formula Süper A klasmanlarında çeşitli şampiyonalarda dereceler elde etti. 2000 yılında Sauber Petronas’ın test pilotu olarak görev yaptı. Formula 1 pistlerinde ise 2001 yılında Sauber Petronas ile 9 puanla dokuzuncu oldu. Ertesi sene McLaren Mercedes takımıyla anlaşan Raikkonen, 2002 yılının sonunda 24 puanla altıncı, 2003 yılında ise 91 puanla ikinci, 2004 yılında 45 puanla yedinci oldu. Devam eden F1 sezonunda ise 61 puanla ikinci sırada.

Michael Schumacher

Doğum Tarihi: 03.01.1969
Nereli: Almanya
Doğum Yeri: Hürth-Hermülheim, Almanya
Takımı: Ferrari
Kariyeri: 4 yaşındayken babasının bahçelerine kurduğu Kart pistinde sürerek yarış hayatına başladı. 12 yaşında lisanslı olarak yarışlara çıkmaya başladı. 1984 ila 1987 yılları arasında Formula Konig Serisi de dâhil olmak üzere Avrupa ve Almanya Kart Şampiyonaları’nda çok sayıda yarış kazandı. 1988 yılında Formula Ford serisinde yarıştı, ardından gelen 1989 ve 90 senelerinde de Formula 3’de iki şampiyonluk elde etti. Mercedes Junior yarış programına katıldı ve Dünya Dayanıklılık Şampiyonası’nda Mexico City ve Autopolis yarışlarını kazandı. 1991’de Formula 1 kariyerine başlayan Schumacher, Jordan pilotu Bertrand Gachot’un hapse atılması nedeniyle Jordan takımının sahibi Eddie Jordan tarafından takıma dâhil edildi. İlk yarışına, tam bir sene sonra yine aynı pistte ilk yarışını da kazanacağı 1991 yılı Belçika Grand Prix’sinde çıktı. 1991 yılının sonunda Benetton takımına transfer oldu ve 1992 yılında 53 puanla üçüncü, 1993 yılında ise 42 puanla dördüncü oldu. 1994 yılındaysa ilk Formula 1 Dünya Şampiyonluğunu 92 puanla elde etti. Ertesi sezon da şampiyon oldu ve bu kez 102 puan elde etmeyi başardı. 1996 yılında Ferrari takımına transfer oldu ve buradaki ilk yılında 59 puanla üçüncü oldu. 1998 sezonunda ise 86 puanla ikinci sırada kendine yer bulabildi. 1999 yılında ise İngiltere Grand Prix’sinde yaşadığı talihsiz kaza yüzünden bacağı kırıldı ve kariyerini bir süre ara vermek zorunda kaldı. Dönüşü ise tam anlamıyla muhteşem oldu. 2000 yılında 108 puanla şampiyon olurken hem Ferrari’ye 1979’dan beri ilk takımlar şampiyonluğunu yaşattı, hem de Alain Prost’un en çok yarış kazanma rekorunu kırdı. 2001’de 123 puan, 9 galibiyet; 2002’de 144 puan, 11 galibiyet; 2003’de 93 puan, 6 galibiyet; 2004’te ise 148 puan, 13 galibiyet ile şampiyon olmayı başardı. F1 tarihinin tartışmasız en başarılı pilotu olan Schumacher şimdiye kadar F1’de 220 kez start aldı. Bunların 83’ünü kazanırken 138 kez podyuma çıktı. 63 kez pole pozisyonu elde etti ve bu değerlendirmede de 65 pole pozisyonu ile rekoru elinde bulunduran Ayrton Senna’nın hemen gerisinde yer alıyor. Devam eden F1 sezonundaysa 34 puan ve 1 galibiyetle üçüncü sırada bulunuyor.

10/25

Jarno Trulli

Doğum Tarihi: 13.07.1974
Nereli: İtalya
Doğum Yeri: Pescara, İtalya
Takımı: Panasonic Toyota
Kariyeri: Formula 1’in dünya çapında en sevilen pilotlarından biri olan Jarno Trulli’ye “Jarno” ismini bir motor sporları fanatiği olan ailesi, 1973 yılında Monza pistinde yarış sırasında vefat eden Jarno Saarinen isimli motosiklet yarışçısına ithafen koymuş. Kariyerine 1983 yılında Go Kart yaparak başlayan 29 yaşındaki pilot, ilk büyük başarısını 1987 yılında Giochi della Gioventu Sınıf 100 küçükler klasmanında altın madalya alarak elde etti. 1989, 1990 ve 1991 yıllarında İtalya Kart Şampiyonası Sınıf 100’de şampiyonluklar kazandı; Dünya Kart Şampiyonası Sınıf 100’de ise 1989’da üçüncü, 1990’da ikinci, 1991’de ise şampiyon oldu; aynı şampiyonada 1992 ve 1993 yıllarında ise ikincilik elde etti. 1994 yılını kendisinin altın yılı olarak nitelendirebileceğimiz Trulli bu yıl içerisinde Dünya Kart Şampiyonası’nı, Avrupa Kart Şampiyonası’nı ve Kuzey Amerika Kart Şampiyonası’nı kazandı. 1996’da F3’e terfi etti ve aynı yıl şampiyon oldu. 1997’de F1’de Kanada Grand Prix’sinde Minardi; Fransa Grand Prix’sinden Lüksemburg Grand Prix’sine kadar da Olivier Panis’in yerine Honda’nın koltuğuna geçti. 1998 yılında Prost Peugeot takımında 1 puanla sezonu 15., 1999’da aynı takımla 7 puanla 11. olabildi. 2000 ve 2001’de Jordan takımında mücadele etti; 2000’de 6 puanla 10., 2001’de 12 puanla dokuzuncu oldu. 2002’de Renault takımına geçti ve 2002’yi 9 puanla sekizinci, 2003’ü 33 puanla yine sekizinci ve 2004’ü de 46 puanla altıncı noktaladı. 2005 sezonunda Toyota takımında yer alıyor ve 36 puanla dördüncü sırada yer alıyor.

Juan Pablo Montoya

Doğum Tarihi: 20.09.1975
Nereli: Kolombiya
Doğum Yeri: Bogota, Kolombiya
Takımı: McLaren Mercedes
Kariyeri: 6 yaşında yarış hayatına Go Karting yaparak başladı. 1981 ve 1984 yılları arasında Ulusal Çocuklar Kart Şampiyonalarında mücadele etti, 1984’te kazandı. Aynı şampiyonada 1985’de ikinci, 1986’da tekrar şampiyon oldu. 1990 ve 1991 yıllarında Dünya Junior Kart Şampiyonalarında yarıştı ama büyük bir başarı kazanamadı. 1993’te Swift GTI Şampiyonası’ndaki 8 yarışın yedisini kazanarak şampiyon oldu. 1994 yılında dünyanın çeşitli yerlerindeki yarışlarda başarılar elde etti. 1995’te 6 saatlik dayanıklılık yarışında normal klasmanda üçüncü, kendi klasmanında birinci oldu. 1997 yılında RSM Marko takımıyla FIA Uluslar arası F3000 yarışlarında sezonu ikinci olarak tamamladı; aynı yıl Williams F1 takımının test pilotuydu. 1998’de ise Super Nova ile FIA F3000’de rekor puan elde ederek şampiyonluğu kazandı. 1999’da Chip Ganassi Takımıyla Cart Şampiyonluğunu “En Genç Şampiyon” sıfatı ile kazandı. 2000 yılında da aynı başarıyı elde etti ve Indianapolis 500 yarışını ilk denemesinde kazanan yarışçılardan biri oldu. 2001’de BMW-Williams takımıyla Formula 1’e geçen Montoya, ilk sezonunda 31 puanla altıncı; 2002’deki ikinci sezonunda 50 puanla üçüncü; 2003’te 82 puanla üçüncü; 2004’te ise 58 puanla beşinci olabildi. Bu sezonun başında McLaren Mercedes takımına transfer olan Montoya devam eden sezonda 34 puanla beşinci sırada.

Ralf Schumacher

Doğum Tarihi: 30.06.1975
Nereli: Almanya
Doğum Yeri: Hürth-Hermülheim, Almanya
Takımı: Panasonic Toyota
Kariyeri: 1978’de Go Kart sürerek motor yarışlarındaki kariyerine başladı. 1991’de NRW kupasını ve Gold Cup Junior Go Kart Şampiyonasını kazandı. 1992’de ise Almanya Go Kart Şampiyonası’nda ikinci olabildi. 1993’te ADAC Junior Formula Şampiyonasında da ikinci oldu ve aynı yıl Formula 3’te hem test pilotluğu yaptı, hem de bir yarışa çıktı. 1994 yılına gelindiğinde Almanya Formula 3 Şampiyonası’nda üçüncü olurken, aynı kupayı 1995’te kazanma başarısını gösterdi. Aynı yıl F3000 Le Mans takımının test pilotluğunu yaptı. 1997’de F1’e geçen Ralf Schumacher, o yıl Jordan-Peugeot takımıyla 13 puan kazanarak sezonu 11. sırada tamamladı. 1998’de Benson & Hedges Jordan-Mugen Honda takımıyla 14 puanla onuncu, 1999’da Winfield-Williams Supertec takımıyla 36 puanla altıncı oldu. Takımın ismi 2000 senesinde BMW-Williams olarak değişti ve o yıl 24 puanla beşinci, 2001’de 49 puanla dördüncü, 2002’de 42 puanla dördüncü 2003’te 58 puanla beşinci, 2004’te ise 24 puanla dokuzuncu olabildi. 20 Haziran 2004 tarihinde Amerika Grand Prix’si sırasında yaşadığı kaza nedeniyle BMW-Williams’tan ayrıldı ve 2005 sezonunun başından itibaren Panasonic Toyota takımında mücadele ediyor; 32 puanla genel sıralamada altıncı durumda.

11/25

Rubens Barrichello

Doğum Tarihi: 23.05.1972
Nereli: Brezilya
Doğum Yeri: Sao Paolo, Brezilya
Takımı: Ferrari
Kariyeri: Çocukluğu Interlagos pistinin etrafında geçen Rubens Barrichello 10 yaşında Go Kartlar ile yarış hayatına başladı. 1989 yılında gerçek arabalar ile yarışmaya başladı ve Brezilya Formula Ford serisine katıldı. Brezilya’da bir sezon yer alan Rubens, bundan sonra Avrupa’ya adım attı ve 1990 yılında Avrupa Formula Opel Şampiyonasında yarıştı. 1991’de ise British Formula 3 Şampiyonasına katılarak Ayrton Senna’nın izinden devam etti. Formula 1’e adım atmadan bir önceki yılı olan 1992 yılında Uluslar arası Formula 3000 Şampiyonası’nda üçüncü oldu. 1993 senesinin sonlarında Jordan takımı ile anlaşarak F1’e adım atmış oldu. İlk senesinde Jordan Hart ile 2 puan kazanıp 17., 1994’te 19 puanla altıncı, 1995’te 11 puanla 11., 1996’da ise 14 puanla sekizinci oldu. 1997’de ise Stewart Ford takımına transfer oldu ve buradaki ilk senesinde 6 puanla 13., 1998’de 4 puanla 12., 1999’da ise 21 puanla yedinci oldu. 1999’da Ferrari takımına transfer olarak “rüyalarını gerçeğe dönüştüren” Barrichello yeni takımındaki ilk yılında 62 puanla dördüncü, 2001’de 56 puanla üçüncü, 2002’de 77 puanla üçüncü, 2003’te 65 puanla dördüncü, 2004’te ise 114 puanla ikinci oldu. Devam eden sezonda ise 31 puanla yedincilikte yer alıyor.

Giancarlo Fisichella

Doğum Tarihi: 14.01.1973
Nereli: İtalya
Doğum Yeri: Roma, İtalya
Takımı: Renault F1
Kariyeri: 1984’te 60cc’lik İtalya Mini kart Şampiyonası ile yarışmaya başlayan İtalyan pilot, 1985–86–87–88 yıllarında 100cc’lik kartlarla yarışmaya devam etti. 1988’de 100cc’lik uluslar arası kart yarışlarında boy gösteren Fisichella, 1989 yılında Avrupa Kart Şampiyonası’nda ikincilik elde etti; 1990’da ise Dünya Kart Şampiyonası’nda ikinci oldu. Avrupa Kart Şampiyonası’ndaki ikinciliğini 1991 yılında da tekrar ettikten sonra 1992’de Formula 3’te kendine yer buldu. O seneki İtalya Formula 1 sezonunu 1 galibiyetle sekizinci sırada tamamladı; ertesi sene 1993’te ise aynı şampiyonada üçüncü, 1994’teyse 10 galibiyetle şampiyon oldu. 1995’te Minardi takımının test pilotluğunu yapan Fisichella, 1996 yılında aynı takımla Formula 1’de sekiz yarışa çıktı ve bu arada da Alfa Romeo Junior takımıyla Uluslararası Otomobil Şampiyonası’nda altıncı oldu. 1996’yı dolu dolu yaşayan Fisichella, aynı süre zarfında Ferrari takımının test pilotluğunu da yaptı. 1997’de Jordan takımıyla F1’de pistlere çıkan pilot, bu sezonu 20 puanla yedinci tamamladı. 1998’de Benetton’a geçti ve 16 puanla dokuzuncu oldu. 1999’da 13 puanla dokuzuncu, 2000’de 18 puanla altıncı, 2001’de 8 puanla 11. olarak her bir F1 sezonunu noktaladı. 2002’de tekrar Jordan’a gelen sürücü iki sezon burada kaldı ve ilk yılında 7 puanla 11, ikinci yılında ise 12 puanla 12. oldu. 2004’ü Sauber’de 22 puanla 11. tamamladıktan sonra bu senenin başında Renault’a transfer oldu. 2005 sezonunu ise 30 puanla sekizinci sürdürüyor.

Nick Heidfeld

Doğum Tarihi: 10.05.1977
Nereli: Almanya
Doğum Yeri: Monchengladbach, Almanya
Takımı: BMW Williams
Kariyeri: Formula 1’in yakışıklı pilotları arasında yer alan Nick Heidfeld, ismini, 1994 yılında Almanya Formula Ford Şampiyonluğu ile ilk kez duyurma başarısını gösterdi. Ardından gelen senede de aynı şampiyonada boy gösteren pilot, bu şampiyonayı bu sene ikinci olarak bitirdi. 1996’da Almanya F3 Şampiyonasına katılıp aynı yıl ikinci, 1997’de ise şampiyon oldu. F3000’de 1998 senesinde ikinci oldu ve 1999’daysa aynı şampiyonayı birinci olarak tamamladı. 2000 yılında F1 pistlerinde Prost Peugeot takımında kendine yer buldu ve bu yılı puansız olarak 20. sırada bitirebildi. 2001 yılında üç sezon geçireceği Sauber Petronas takımına transfer oldu ve 2001’de 12 puanla sekizinci, 2002’de 7 puanla 10., 2003’te ise 6 puanla 14. oldu. 2004’te Jordan Ford’da yarışan pilot, sezonu 3 puanla 18. tamamladı. Devam eden sezonda BMW Williams takımında yarışıyor Nick Heidfeld ve 28 puanla dokuzuncu sırada bulunuyor.

12/25

Mark Webber

Doğum Tarihi: 27.08.1976
Nereli: Avustralya
Doğum Yeri: Queanbeyan, Avustralya
Takımı: BMW Williams
Kariyeri: 1994 yılında Avustralya Formula Ford şampiyonasıyla ismi anılmaya başlandı ve 1994 ile 1995 yıllarını bu turnuvalarda mücadele ederek tamamladı. 1996’da British Formula Ford Şampiyonasında yarıştı ve 1997’de British Formula 3 yarışlarına katıldı. 1998’de GT yarışlarında iyice hızlandı ve 1999’da Le Mans 24 saat dayanıklılık yarışları ile kariyeri yükselmeye başladı. 2000 ve 2001 yıllarında Uluslar arası F3000 yarışlarında yer aldı ve ertesi sene de F1’e adım attı. 2002 yılında Minardi takımında yarışan Webber, sezonu 2 puanla 16. olarak tamamladı. 2003 senesinde iki yıl yarışacağı Jaguar takımına geçti ve ilk sezonunda 17 puanla 10., ikinci sezonunda da 7 puanla 13. oldu. 2005 senesinde BMW Williams takımında yarışıyor ve 24 puanla 10’uncu sırada bulunuyor.

Jenson Button

Doğum Tarihi: 19.01.1980
Nereli: İngiltere
Doğum Yeri: Frome, İngiltere
Takımı: BAR-Honda
Kariyeri: Formula 1’in genç pilotları arasında bulunan Button’ın kariyeri de oldukça parlak görünüyor. F1’e erken yaşta başlayan pilot gelecek vaat ediyor. 1998’de İngiltere Formula Ford Şampiyonasını şampiyonlukla bitirdi ve aynı yıl da Avrupa Formula Ford Şampiyonasında ikinci oldu. 1999’da İngiltere F3 şampiyonasına adım attı ve aynı yıl sezonu üçüncü sırada bitirme başarısını gösterdi. Formula 1’e adım attığı ilk sezonda BMW Williams gibi iyi bir takımda yer alan Button, 2000 sezonunu 12 puanla sekizinci bitirdi. 2001’in başında Benetton Renault takımına transfer olan genç pilot, bu sezonu 2 puanla 17., sırada noktaladı. 2002 yılında da başarılı denebilecek bir sezon geçirdi ve 14 puan kazanarak yedinci oldu. 2003’te BAR-Honda takımına geldi ve bu sezonu 17 puanla dokuzuncu bitirdi. Geçen yıl kendi adına muhteşem bir sezon geçirdi ve 85 puan elde ederek üçüncü sıraya oturdu. Devam eden 2005 sezonunda ise 19 puanla 11. sırada bulunuyor.

David Coulthard

Doğum Tarihi: 24.03.1971
Nereli: İskoçya
Doğum Yeri: Twynholm, İskoçya
Takımı: Red Bull
Kariyeri: F1’in kariyeri iyi pilotları arasında yer alan David Coulthard, özellikle Mika Hakkinen ile birlikte McLaren Mercedes’in koltuğundayken çok fazla ön plandaydı. Hakkinen’in ilk pilot olduğu zamanlarda takım arkadaşının arkasında kalmasına rağmen McLaren ile birlikte yarıştığı zamanlarda Ferrari’leri en çok zorlayan pilotlar arasında yer almıştı. 1991 senesinde 20 yaşındayken İngiltere F3 şampiyonasındaki ikincilik ile kariyerinin ilk büyük başarısını elde etmiş oldu. Bir sonraki yıl PSR takımıyla F3000’de mücadele etti ve aynı yıl içerisinde Benetton F1 takımının test pilotluğunu yaptı. 1993 sezonunda F3000’de yine aynı takımın bünyesinde yarışırken bu kez Williams takımının test pilotu koltuğundaydı. 1994’te F1’e Williams’la geçen Coulthard, bu sezonu 14 puanla sekizinci tamamladı. 1995 sezonunun sonunda 49 puanla üçüncü sırayı edip, 1 de yarış kazandıktan sonra McLaren Mercedes takımının dikkatini çekti ve geçen senenin sonuna kadar bu takım için F1’de yarıştı. 1996’da 18 puanla yedinci, 1997’de 36 puanla üçüncü, 1998’de ise 56 puanla üçüncü oldu. 1999 sezonunu 48 puanla dördüncü sırada, 2000 sezonunu ise kariyerinin en yüksek puanını elde ederek 73 puanla üçüncü sırada noktalama başarısını gösterdi. 2001’de 65 puan kazandı ve kürsünün ikinci basamağına tırmandı. 2002’de düşüşe geçmeye başlayan İskoç pilot, bu sezonu 41 puanla beşinci, 2003 sezonunu 51 puanla yedinci ve 2004 sezonunu da 24 puanla 10. tamamladı. Sezon başında Red Bull takımıyla anlaştı ve Türkiye Grand Prix’sine gelene kadar 19 puan toplayabildi; 11. sırayı Jenson Button ile paylaşıyor.

13/25

Felipe Massa

Doğum Tarihi: 25.04.1981
Nereli: Brezilya
Doğum Yeri: Sao Paolo
Takımı: Sauber Petronas
Kariyeri: F1’deki iki Brezilya’lı sürücüden biri olan Massa da pistlerdeki en genç pilotlardan birisi. 21 yaşına geldiğinde altında Formula 1’in hız canavarlarından birine sahip olan Brezilya’lı için gelecek vaat eden yarışçılardan biri sıfatını kullanmamız lazım. 1998’de Brezilya Formula Chevrolet şampiyonasında yarıştı ve 1999’da bu şampiyonayı kazanma başarısını gösterdi. 2000 yılı içerisinde İtalya ve Avrupa Formula Renault Şampiyonalarını kazandı ve 2001’de geçtiği F3000 Avrupa Serisinde de liderlikteki yerini kimselere bırakmadı. 2002’de Sauber ile yarıştı ve 4 puan kazanabildiği sezonu 13. noktaladı. 2003 yılında F1 pistlerinde görmediğimiz pilot bu sene içerisinde Ferrari’nin test pilotluğunu yaptı. 2004 yılında pistlere geri döndü ve yine Sauber’in koltuğuna kuruldu. O yılı 12 puanla 12. sırada bitirdi. 2005 yılında da Sauber’de yarışıyor ve 8 puanla 13’üncülükte yer alıyor.

Tiago Monteiro

Doğum Tarihi: 24.07.1976
Nereli: Portekiz
Doğum Yeri: Oporto, Portekiz
Takımı: Jordan
Kariyeri: F1’in yeni yüzlerinden olan Tiago Monteiro bu sene Jordan takımıyla yarışmaya başladı. 2000 ve 2001 senelerinde Fransa F3 yarışlarında her iki sezonda da toplamda ikinci sırada yer aldı. 2002 yılında uluslar arası F3000 şampiyonasına katıldı ve 12. olabildi. 2004’te Nissan Dünya Serisinde yer alan Portekizli pilot genel klasmanda ikinci olarak sezonu tamamladı. 2005’e Jordan takımıyla F1’de başlayan 29 yaşındaki pilot, olaylı Amerika Grand Prix’sindeki üçüncülüğüyle ilgi toplamayı başardı. Ayrıca sezonun başından beri grid’de çok gerilerde start almasına karşın bütün yarışları tamamlaması da Monteiro’nun dikkat çeken özellikleri arasında bulunuyor. Sıralamada 6 puanla 14. sırada.

Takuma Sato

Doğum Tarihi: 28.01.1977
Nereli: Japonya
Doğum Yeri: Tokyo, Japonya
Takımı: BAR-Honda
Kariyeri: Formula 1’de Takagi’den sonra ikinci Japon pilot olan Takuma Sato 1998’de Formula Vauxhall Junior ve Formula Opel şampiyonalarında yarıştı fakat önemli bir başarı elde edemedi. 1999’da Formula Opel Avrupa Serisinde yarıştı ve İngiltere F3 Şampiyonalarında yer aldı. 2000’de de İngiltere F3’de yarıştı ve nihayet 2001’de aynı şampiyonada şampiyon olma başarısını gösterdi. 2001 senesi içerisinde aynı zamanda F1 BAR takımı için test pilotluğu yapan Takuma Sato, 2002’de transfer olduğu F1 pistlerinde ilk senesinde Jordan takımıyla 2 puan elde etti ve 15. sırada yer aldı. 2003 yılının tamamını F1 BAR takımı için test pilotu olarak geçirdi ve 2004 yılında aynı takımla pistlerde yarışmaya başladı. 2004’ü 34 puanla sekizinci sırada tamamladı. 2005 sezonunda ise 1 puanla son sırada bulunuyor.

14/25

Narain Karthikeyan

Doğum Tarihi: 14.01.1977
Nereli: Hindistan
Doğum Yeri: Chennai, Hindistan
Takımı: Jordan
Kariyeri: Sempatik Hint pilot Karthikeyan 1994 yılında Formula 4 sınıfında yarışmaya başladıktan sonra 1996 yılında Formula Asya Şampiyonu olmanın sevincini yaşadı. 1999 yılında İngiltere Formula 3 şampiyonasına katıldı ve beş kez podyuma çıkma başarısını gösterdi; 2000 yılında da Formula 3’te devam eden sürücü genel klasmanda dördüncü sırayı elde etme başarısını gösterdi. 2001’de Formula Nippon F3000 Şampiyonasına katıldı ve Michael Schumacher, Damon Hill gibi pilotların izinden devam etti. 2001 senesinde aynı zamanda Jaguar takımında test pilotu olarak görev yaptı. 2002, 2003 ve 2004’te Nissan Dünya Serisinde yarıştıktan sonra kendini F1 takımlarından Jordan’a kabul ettirdi ve sene başından beri bu takımda yarışıyor. Şimdiye kadar 5 puan toplayabildiği sezonda genel sıralamada 17. olarak yer alıyor.

Christijan Albers

Doğum Tarihi: 16.04.1979
Nereli: Hollanda
Doğum Yeri: Eindhoven, Hollanda
Takımı: Minardi
Kariyeri: Formula 1’in yine yeni yüzlerinden biri ile birlikteyiz. Minardi pilotu Christijan Albers 1997 yılında Formula Ford 1800 Benelüks Şampiyonu olarak ismini duyurdu ve aynı yıl da Hollanda Karting Şampiyonu olmayı başardı. 1998 ve 1999 yıllarında Almanya F3 yarışlarına katıldı ve 1998’de beşinci olarak tamamladığı sezonu bir sonraki yıl şampiyon olarak bitirdi. 2000 yılında Arrows takımıyla uluslar arası F3000 şampiyonasına katıldı ve önemli bir başarı elde edemedi. 2001’de DTM Mercedes yarışlarında boy gösterdi ve aynı yıl içerisinde Minardi F1 takımında test pilotluğu yaptı. 2002 ve 2003 yıllarında HWA takımıyla DTM Mercedes yarışlarına katılmaya devam etti. 2004 yılı içerisinde de DTM Mercedes yarışlarına katılmaya devam etti ve bu sene şampiyonayı üçüncü olarak noktaladı. Bu arada da Minardi ve Jordan takımlarında test pilotluğu yaptı. Devam eden sezon içerisinde de Minardi takımında F1 pistlerinde yarışıyor; 4 puanla 18. sırada.

Jacques Villeneuve

Doğum Tarihi: 09.04.1971
Nereli: Kanada
Doğum Yeri: St. Jean-sur-Richelieu, Kanada
Takımı: Sauber Petronas
Kariyeri: Şu an klasmanda yer alan Schumacher dışında şampiyonluk yaşamış tek pilot olma özelliğini elinde bulunduran Jacques Villeneuve için şansız olduğu ve şimdiye kadar yarıştığı takımlardan daha iyilerini hak ettiği yorumları yapılabilir. 1991’de İtalya F3 şampiyonasında boy gösteren Kanadalı sürücü 1992 Japonya F3 şampiyonasında ikinciliği elde etti. 1994 yılında yarışmaya başladığı CART serisinde ilk yılında yılın çaylağı seçildi ve sezonu altıncı sırada tamamladı. 1995 yılında ise şampiyon olmayı başardı. Buradan direk olarak F1’e transfer olan Villeneuve, Williams takımıyla yarıştığı sezonu 78 puanla ikinci olarak tamamladı; 1997’de ise 81 puan kazanarak şampiyon oldu. Şampiyonlukla noktaladığı senenin ertesi yılı aynı başarıyı gösteremedi ve 21 puan kazandığı sezonu beşinci sırada bitirebildi. 1999’da British American Racing’e geçen pilot bu sezon hiç puan kazanamayarak sonuncu sırada yılı bitirdi. 2000 yılında 17 puanla yedinci, 2001’de 12 puanla yedinci ve 2002’de de 4 puanla 12. oldu. 2003’te BAR takımına geldi ve bu yılı 6 puanla 16. bitirdi. 2004’te Renault takımıyla 3 yarışa çıktı ve puan kazanma başarısını gösteremedi. 2005’in başında Sauber Petronas takımına geldi ve şimdiye kadar 6 puan kazanabildiği sıralamada 14’üncülükte yer alıyor.

15/25

16/25

Lastik ve Tekerlekler

• Tekerlek sayısı 4 ile sabitlenmiştir,
• Jantlar metallerden yapılmak zorundadır,
• Ön tekerleklerin genişliği en fazla 35.5 cm, en az 30.5 cm, arka tekerleklerin genişliği en fazla 38 cm, en az 36.5 cm olmalıdır,
• Bütün tekerleklerin çapı 66 cm ile sabitlenmiştir.

Aracın Boyutları ve Ağırlığı

• Aracın genişliği en fazla lastikler ve jantlar da dahil olmak üzere 180 cm olabilir,
• Aracın uzunluğu en fazla 420 cm olabilir,
• Aracın yüksekliği en fazla 95 cm olabilir, iki tekerlek arası en fazla 140 cm olabilir,
• Aracın ağırlığı pilot da dahil olmak üzere en fazla 600 kg olabilir,
• Kanatlar kesinlikle şasiye sabitlenmiş olmalı ve hava akımlarından dolayı hareket etmemelidir,
• Arka kanatların genişliği en fazla 100 cm, yüksekliği ise en fazla 30 cm olabilir,
• Ön kanatlar, 50 kg'ı kaldırabilecek dayanıklılıkta olmalıdır ve en fazla 0.5 esneyebilir.

Arabaların Görünümü

• Arabaların dış görünüşleri sezon boyunca aynı olmalı.
• Yapılacak ciddi değişiklikler için mutlaka başvuruda bulunulmalı ve onay alınmalı. Ancak Cuma günleri yapılan antrenman sürüşlerinde kullanılan arabalar farklı görünümlerde olabilir.
• Bütün arabalar mutlaka pilotun yarış numarasını kolay görülecek şekilde önce içermeli. Pilotun ismi ise kaskında ya da kokpitte yazmalı. Takımın ismi ve amblemi mutlaka arabanın burnunda yer almalı.

Puanlar sırası ile 10 - 8 - 6 - 4 - 3 - 2 - 1 olarak dağıtılır.

ANTREMANLAR, SIRALAMA TURLARI VE YARIŞ

Cuma günleri 1’er saatlik iki antreman sürüşü yapılır(Monaco’da Perşembe). Cumartesi öğlenden önce ise 45 dakikalık iki antreman yapıldıktan sonra öğleden sonra sıralama turları yapılır. Yarışçılar Cumartesi günü yapılacak olan oturumlardan en az birine katılmak zorundadırlar.

Sıralama turlarında sürücülerin bir turu(tur girişi ve çıkışı arası) için süre tutulur ve bu süre yarışçının yarışa hangi sırada başlayacağını belirler.

Sıralama turlarına çıkış sırası ise bir önceki yarış sonuçlarının tersi sırasında yapılır. Yani bir önceki yarışta birinci olan pilot, sıralama turlarına son sırada başlama avantajına sahiptir. Arabalara sıralama turlarından sonra yakıt ikmali yapılmaz. Arabalar sıralama turlarında kullandıkları yakıt deposu ile yarışa başlamak zorundadırlar.

Yarış Başlangıcı

Pilotlar pistte yarışa başlamak için yerlerini almadan önce formasyon turu adında bir tur atarlar. Formasyon turundan 30 dakika öncesine kadar, pilotlar pistte keşif turları atabilirler. Formasyon turundan 15 dakika önce pit yolu kapatılır. Bu sürede hala pitte kalan araçlar yarışa pitten başlamak zorunda kalırlar.

Yarış başlamadan 10 dakika önce pistte teknik elemanlar haricinde hiç kimse kalmamalıdır. Yarıştan 5 dakika önce ise arabaların tekerlekleri mutlaka yerlerine oturmuş olmalıdır. 1 dakika öncesinde ise arabaların motorları çalışır durumda olmalıdır. Formasyon turunun başladığını gösteren yeşil ışıkların yanmasından 15 saniye önce bütün personel pisti terk etmiş olmalıdır.

Formasyon turunda geçiş yapmak yasaktır. Ancak bir araba sorun yaşar ve yavaşlarsa bu durumda geçişe izin verilir.

Formasyon turundan sonra arabalar yerlerini aldıktan sonra birer saniye aralıklarla 5 kırmızı ışık yanar. Bu ışıklar söndüğünde yarış başlar.

17/25

İstanbul Pistini Tanıyalım

10 Eylül 2003 tarihinde temeli atılan İstanbul – Speedpark F1 yarış pisti, F1’in 14. yarışına ev sahipliği etmek üzere hazırlanıyor. Takımların yavaş yavaş padoklara gelip yerleşmeye başladığı pist F1’in en modern tesisleri arasında yer alıyor. Tuzla Tepeören mevkiinde bulunan Speedpark, 2.215.000 m2‘lik alana kuruludur. Formula 1 İstanbul pistinin mimarı Herman Tilke, pisti 5.333 km. uzunluğunda ve saat yönünün aksi istikametinde koşulacak şekilde tasarlamıştır. Pistteki toplam viraj sayısı sağa 6, sola 8 olmak üzere 14 tanedir. İnişli çıkışlı bir yapıya sahip olan pistteki en yüksek boyuna eğim %8.145 olacaktır.

Pilotların yarış içerisinde ulaşabilecekleri teorik maksimum hız ise saatte 320,58 km olarak düşünülmektedir; ama takımların yarış içerisinde bu hızı da aşacakları tahmin edilmektedir. Pistin start-finiş düzlüğü ise 655,5 metre uzunluğunda. Toplamda dört adet düzlük bulunan pistin en uzun düzlüğü ise pilotların start-finiş düzlüğü öncesinde yer alan 12, 13 ve 14. dönemeçlerin hemen gerisindeki uzun düzlük oluşturuyor; bu düzlüğün uzunluğu 720 metre. Pilotlar tam bu kısımda pistteki en hızlı olacakları anı yakalıyorlar ve saatte 320 km’lik hıza yaklaşıyorlar. Yaklaşık 5,5 km uzunluğunda olan çevre yolu ile iç yolları birbirine bağlayan 2 adet alt geçit; yaya ulaşımı için ise 3 adet üst geçit ve 2 adet alt geçit yer almaktadır. 12000 araç kapasiteli bir otopark ve 4 tane de helikopter alanı bulunan Speedpark’ta yer alan yapılar Padok ve Pit binaları, ana tribünler ve servis binaları yer almaktadır.

Toplam 30000 m2 olan padok binalarının olduğu alanda iki katlı yarış kontrol kulesi, pit alanları, teras ve sağlık merkezi bulunmaktadır. Sağlık merkezinin hemen yanında ise helikopter alanları var. Hemen yanında ise 40–45000 m2 alana alışveriş merkezi kurulmuştur. Ana tribünde 25000, geçici tribünde 50000 ve doğal tribün alanında ise 50000 ila 70000 kişilik seyirci alanı oluşturulmuştur. Buna göre toplam seyirci kapasitesi olarak 125000 ila 145000 kişiyi Speedpark rahatlıkla ağırlayabilecektir. Dünyanın çeşitli yerlerinden gelecek basın mensupları için ise 600 kişilik basına hizmet edebilecek kapasite bulunmaktadır.

18/25

Pisti turlayalım

5333 metre uzunluğundaki İstanbul Speedpark Formula 1 pisti, bu sezon F1 takviminde yer alan 19 pist arasında yedinci sırada bulunuyor. 5 kilometrenin üzerinde yer alan pistin bir diğer özelliği ise saat yönünün aksine dönülüyor olması. 57 tur üzerinden yapılacak yarış sonunda sürücüler toplam 309.7 km yol kat etmiş olacaklar. 5 kırmızı ışığın sönmesiyle startı verilmiş olacak olan yarışta sürücüler toplu halde 1 numaralı viraja yaklaşacaklar ve sola dönülecek bu dönemece girmeden önce 300 km’ye yakın bir hıza ulaşacaklar.

Aniden frenleyecek olan sürücüler bu virajı rahatlıkla aldıktan hemen sonra yaklaşık 230 km’lik bir hızla parabolik sayılabilecek bir yörünge ile ikinci virajı da atlatıp 310 km hıza ulaşacakları üçüncü viraja gelecekler ve burada kendilerini üst üste 4 tane viraj bekliyor olacak. Sürüş yetenekleri üst düzeyde olan pilotların büyük bir avantajı olacağı bu üçüncü viraj, hızını iyi koruyup değerlendirebilecek ve virajı içeriden alabilecek sürücü için rakibini geride bırakması açısından fazlasıyla faydalı görünüyor. Az önce bahsettiğim, ardından gelen dört viraj da, düşük hızla seyredileceği tahmin edildiği için, birbirine yakın olan pilotlar açısından büyük bir heyecana sahne olacak; zira her ne kadar üçüncü ve altıncı virajlar rahat dönülebilecek gibi görünse de, 4 ve 5 numaralı virajların, sırasıyla, 100 ve 125 km hızlarla dönüleceği tahmin ediliyor. Altıncı virajın hemen ardından sürücülerimizi pistteki dört düzlüğün ilki bekliyor olacak. Bu düzlüğün ortalarında 250 km hıza ulaşacak olan pilotlar “U” dönüşe hazırlanmak için hızlarını 110 km’ye kadar düşürecekler. Aynı zamanda bu düzlüğün sonlarına doğru ilk sektör zamanları da belli olacak.

Yedinci virajın ardından kısa bir düzlük bulunuyor; onun hemen arkasında ise 200 km hızın üzerinde alınabilecek 8 numaralı genişçe bir virajımız var. 8 numaralı virajı geçtikten sonra ikinci uzun düzlüğümüzle karşılaşıyoruz ve pilotlar bu düzlüğün sonunda da 300 km’nin üzerine çıkmayı başarabiliyorlar. Düzlüğün sonunda sırasıyla sola ve sağa dönülecek iki tane viraj bulunuyor. Bu ilk viraj için biraz sert olduğu yorumu yapılabilir; ama ikinci viraj ile birlikte pilotlar hızlanmaya başlıyorlar ve birbirinin peşi sıra gelen iki uzun düzlükle birlikte hızlarını iyice artırıyorlar. İki uzun düzlüğün arasında çok küçük bir açıya sahip olan sağa doğru alınacak 11 numaralı dönemeç bulunuyor ve 11’inci dönemecin hemen gerisinde ise ikinci sektör noktalanıyor. 11. virajın hızlı geçildiği için önemi büyük. Zira aerodinamiği iyi olan araç burada virajı daha hızlı ve rahat alacaktır. İkinci düzlüğün sonlarında sürücülerin 320 km’lik teorik maksimum hızı aşacakları sanılıyor. Ardından gelen son üçlü şikan ise araçların fren sistemlerini ve lastiklerini iyice zorlayacak gibi.

Sırasıyla sola, sağa ve tekrar sola dönülecek virajlarda düzlükte 320 km’lik hıza ulaşan araçlar 90 km’ye kadar yavaşlayacaklar. Pistin 14. ve son virajından hemen sonra start-finiş düzlüğü başlıyor ve buraya da 100 km ile giren araçlar 1 numaralı dönemece kadar 300 km’ye kadar hızlanıyorlar. 13. virajın hemen sonundaysa pit girişi yer alıyor. Start-finiş düzlüğü boyunca devam eden pit alanının çıkışı ise ikinci virajın başlangıcına tekabül ediyor. Sürücüler ise bu heyecanı 57 tur boyunca çekecekler.

19/25

İstanbul Pistinin Teknik Özellikleri:

Pist - Çevreyolu - İçyollar
Pist uzunluğu	5.333	(m)
Pist genişliği	14 - 21,5	(m)
Çevreyolu uzunluğu	5.482	(m)
İç yolların toplam uzunluğu	2.286	(m)
Pist toplam viraj sayısı	14	adet
Pist toplam viraj sayısı (sağ)	6	adet
Pist toplam viraj sayısı (sol)	8	adet
Pist toplam düzlük sayısı	4	adet
En keskin viraj yarı çapı	15	(m)
Pist en uzun düzlük	720	(m)
Start-Finish düzlüğü uzunluğu	655,5	(m)
Teorik maksimum hız	320,58	km/h
Pist düşey kurp sayısı	16	adet
Pistteki en yüksek boyuna eğim	8,145	(%)
Altgeçit sayısı	2	adet
Üstgeçit sayısı	3	adet
Kullanılacak lastik bariyer sayısı	124.000	adet

Arazi alanı ve Toprak işleri
Toplam arazi alanı	2.215.000	(m²)
Toplam tesis alanı	1.729.425	(m²)
Toplam kazı işleri	2.600.000	(m³)
Toplam dolgu işleri	2.900.000	(m³)

Alanlar
Bina oturma alanları
Padok binaları	13.000	(m²)
Tribün	12.700	(m²)
Diğer	6.800	(m²)
Toplam	32.500	(m²)

Bina toplam alanları
Padok binaları	47.400	(m²)
Tribün	12.700	(m²)
Diğer	6.800	(m²)
Toplam	66.900	(m²)

VIP Kuleleri Adedi	2	adet
VIP kuleleri kat sayısı	7	kat
VIP kuleleri yükseklik	37	(m)

Tribün ve Otopark kapasiteleri
Ana tribün	25.000	kişi
Geçici tribün	50.000	kişi
Doğal tribün	50.000	kişi
V.I.P. Locaları kapasitesi	5.000	kişi
Toplam otopark kapasitesi	12.000	araç
Toplam kapasite	130.000	kişi

Personel ve Makina Mevcudu
Çalışan mühendis sayısı	27	kişi
Çalışan işçi sayısı	1450	kişi
Çalışan iş makinası ve kamyon sayısı	140	adet
Günlük çalışma süresi	21	saat

20/25

Oyunlar

“Formula 1 Heyecanı Merlin’de” dedik ve İstanbul Grand Prix’sine kadar sizi tam tekmil bu olaya hazırlamaya kararlıyız. Yıllardır televizyondan izlerdik; ama artık çok yakınımızdalar. Ağustos 19’da başlayacak olan hafta sonu ile birlikte o üçyüz bilmem kaç kilometre hızla giden araçları ile önümüzden geçecek her biri “vınnnn…” diye. Yıllardır arabaların üzerindeki sigara reklamları onyüzbinmilyon defa ekrandan geçecek diye bu büyük spor olayına karşı duranlar vardı. Görüyoruz ki ülkemiz bu sorunları sonunda atlatmış ve harika bir hız ortamını, dünyanın en lüks pistlerinden biriyle Formula 1 dünyasına adım atıyoruz.

Formula 1’i TV’den yarışları izleyerek takip edebildiğimiz gibi bilgisayar ve konsollarımız ile de aynı heyecana ortak olabiliyorduk. Piyasaya çıkan Formula 1 oyunlarının her biri gerçekten de üst düzeydeydi ve komple detay seviyesi ile birlikte gerçekçi oynanış had safhadaydı. Gelin bu oyunlar arasından aklımıza ilk gelenleri tekrar gözden geçirelim ve Formula 1’i İstanbul’a getirene kadar nereleri turladığımıza hep birden bakalım bakalım.

Formula 1 ‘97

Nedense Formula 1 oyunları dendiğinde aklıma ilk olarak bu oyun geliyor; Psygnosis’in Formula 1’i. Michael Schumacher’in Williams’ta daha Damon Hill ile birlikte olduğu sezona denk gelmişti ve sürüş zevkinden tutun grafiklerine kadar her şey çok güzeldi. Zamanına göre iyi de bir yapay zekâya sahip olduğunu söylemem mümkündür. Championship oyun modu tek kelimeyle muhteşemdi. Gerçekçi hasar modellemesi olduğunu hatırladığım oyunda, şampiyonaya başlarken normal yarışın yüzde kaçını oynamak istediğinizi seçiyordunuz ve ondan sonra çok zevkli bir oyun başlıyordu. Kuzenim ile saatlerce sıkılmadan oynadığımızı hatırlıyorum. O zamanlar aklımız bilgisayar oyunlarına genel manada ermediği için bu oyunun neden bu kadar iyi olduğuna anlam veremiyorduk. “Oyun işte!” deyip geçiyorduk. Çok sonra anladık ki Psygonsis’in oyunlarının hepsi bir harikaymış. Psygnosis kapanalı epey oluyor; ama oyunları bugün bile fazlasıyla beğeniliyor. Formula 1 ’97 ise bence çoğu kişi için en iyi Formula 1 oyunu olarak akıllarda kalacak; bundan eminim.

F1 2000

EA Sports’un ilk Formula 1 oyunu olan F1 2000 uzun zaman beklenmişti. Uzun zaman beklenmiş ve piyasaya çıktıktan sonra eleştirmenler tarafından şimdiye kadar yapılmış en iyi Formula 1 oyunlarından biri olarak değerlendirilmişti. EA’in yaptığı çoğu oyun gibi bunda da aşırı derecede detay vardı. Araçların aerodinamiklerinden her bir lastiğin şişkinlik ayarına, oradan da vites aralıklarına kadar onlarca teknik detayı ayarlama imkânımız vardı. Oyunu oynarken bu teknik detayların çoğundan hiçbir şey anlamadığım için üzerinde uzun uzun düşünmüyordum. Ancak bunların ne işe yaradığını bilenler için aracın her tarafıyla oynamak harika bir histi. Aynı zamanda FIA’nın lisanslı oyunu olan F1 2000 gerçekçi oyun zevkini de herkese yaşatmasını bilmişti. Oldukça zor bir oyundu; ama bir F1 simülasyonun nasıl olması gerektiğini herkese göstermişti. Grid’in gerilerinde başladığım hiçbir yarışın ilk virajını adam gibi dönebildiğimi hatırlamıyorum; çünkü araç yarışa devam edemeyecek derecede hasar alırdı ve o an yarış benim için tamamen bitmiş olurdu. Dikkatli oynamanız gerekirdi ve ne zaman yavaşlayıp ne zaman hızlanmanız gerektiğini çok iyi ayarlamalıydınız. Yapılmış ilk F1 simülasyonu denebilir kendisi için; öncekilerin çoğunda sadece yarışıyordunuz; ama F1 2000’de F1’in tüm heyecanını tam anlamıyla yaşama şansına sahiptiniz.

21/25

F1 2002

F1 2000’den sonra gelen ikinci EA Sports imzalı Formula 1 oyunu olan F1 2002’de önceki oyunun dışında çok farklı bir şey yer almıyordu. Daha gelişmiş grafikler, sesler, yapay zekâ ve oynanabilirlikle birlikte gelmiş; üst düzey bir oyun olarak da değerlendirilmişti. 2002’de eklenen yarış okulu ile pistler ve araçlar hakkında daha iyi bilgilenip, altınızdaki aracı yol içerisinde daha rahat tutma konusunda dersler alıyordunuz. Pist üzerindeki yeşil, sarı ve kırmızı renklerdeki işaretler size nerelerde hızlanıp nerelerde yavaşlamanız konusunda fazlasıyla yardımcı oluyordu. Sektörlere ayrılmış olan pist üzerinde ilk sektör üzerinde oyunun sizden istediği zamanı gerçekleştiremezseniz diğer sektöre geçemiyordunuz. Yarış okulu gerçekten de pistlere alışmanıza çok yardımcı oluyordu. Aklıma gelen farklılıklar arasında kendi sürücünüzü oluşturup, onun kariyerini geliştirmeye çalıştığınız kısım da bulunuyor. Ayrıca sıralama turlarına istediğiniz an çıkabiliyor; isterseniz diğer pilotların yaptığı derecelere göre bir şey yapmak için bir süre bekleyebiliyordunuz. Eski kurallara göre 1 saat içerisinde 12 tur atabildiğiniz sıralama turları içerisinde, diğer sürücüleri bekleyip onların derecelerine göre sürüşler yapma imkânınız vardı. Buna göre pit içerisinde stratejiler de geliştirip az yakıt alabiliyor, ya da yol tutuşunuzu artırmak için farklı lastik tiplerini değerlendirebiliyordunuz. Hava şartlarının da oyun içerisinde kendi kendine değişebildiğini de hatırlıyorum.

Formula 1

SCEE tarafından yapımı ve yayımı üstlenilen en son Formula 1 oyunu “Formula 1” PS3 için yapılıyor. Şimdilik sadece üç adet ekran görüntüsü ve E3’te yayınlanan oyun içi videosu dışında bir şey yok. Oyun hakkında çok fazla bilgi sahibi de değiliz açıkçası. 1 dakikadan biraz uzun olan videoda görünene bakılırsa bu oyun da PS3’ün bütün güçlerini kullanacak ve önümüze harika bir oyun olarak çıkacak. Çok farklı kamera açılarından oyunu oynama imkanımız olacak ve bu kamera açıları oyunun atmosferine çok büyük bir etki yapacak. Etkileyici ses efektleri ile birlikte Formula 1 araçlarının egsoz patırtıları ve turbo seslerini PS3 piyasaya çıktığı zaman duyabileceğiz.

F1 Championship 2000

EA Sports’un 2000 senesi içerisinde piyasaya sürdüğü ikinci F1 oyunu olan F1 Championship 2000 ile Aralık ayı içerisinde tanışmıştık. F1 2000 adlı oyunu Mart ayı içerisinde piyasada olan oyunun 2000 yılı içerisindeki kural değişiklikleri ve bir takım transferler sonucundaki en son halini bu oyunda görme şansımız olmuştu. Yapı olarak çok farklı bir şey sunmayan yapımcılar, aradaki 9 aya yakın zamanda grafik ve oynanabilirliği daha da güzelleştirme yoluna gitmişlerdi; bu haliyle oyunun daha iyi olduğunu söylememiz mümkün. F1 2000’de karşılaştığımız bazı ufak tefek sorunların düzenlenip yamanarak daha iyi hale getirilmiş versiyonu denebilir bu oyun için. F1 2000’de bizimle beraber olmayan hava olayları da ilk kez burada karşımıza çıkmıştı ve Formula 1 severler için oynanışı güzelleştiren unsurlar arasında yer alıyordu oyunun bu özelliği. Sürüş performansını ve etkinliğini derinden etkileyen bu tarz hava olayları ile birlikte, oyunun oynanışı da etkilenmiş oldu. Sürüşü zorlaştıran bu olayların dışında geliştirilen yapay zekâ ile beraber rakipler de güçlenmişti ve yarış hiç olmadığı kadar zorlu olmuştu. Bu oyun da F1 serisinin iyi oyunlarında yer alır; denememişseniz bir yerlerden edinmenizi kesinlikle öneririm.

22/25

23/25

SÖZLÜK

Apex – Bir virajın merkez noktasına verilen ad.

Aerodinamik(Aerodynamics) – Hareket halindeki hava ve bunun cisimlere etkisini inceleyen bilim dalı. Motor sporlarında ise aracın yere yapışması anlamında kullanılabilir.

Atmosferik Motor(Athmosferic Engine) – havayı belirli atmosferik basınçla emme yöntemiyle çalışan motora verilen isim.

Balans(Balance) – Otomobilin ön ve arka kısımlarındaki aşırı tutunmayı minimize eden düzenleme. “Setup” da denir.

Şampiyona Puanı(Championship Points) – Pilotlara ve takımlara verilen puanlardır. 2003’ten beri birinciye 10, ikinciye 8, üçüncüye 6, dördüncüye 5, beşinciye 4, altıncıya 3, yedinciye 2, sekizinciye 1 puan verilir; pilotların kazandıkları puanlar takımlarına da ilave edilerek takımların puanları oluşturulur.

Şase(Chassis) – Bir arabanın süspansiyon, teker, motor ve diğer ekipmanlarının bağlandığı gövde kısmı. F1 arabalarında kompozit karbon elyaftan üretilir.

Kokpit(Cockpit) – Pilotun oturduğu bölüme verilen ad.

İmalatçı(Constructor) – Formula 1 araçlarının şaselerini üreten kuruluşlar.

Elektronik Sensörler(Electronic Sensors) – Formula 1 araçlarının çeşitli yerlerine yerleştirilen ve takımın mühendis ve mekanikerlerine çeşitli veriler gönderen aygıtlardır.

FIA(FIA) – Türkçe adıyla “Uluslar arası Otomobil Federasyonu” diyebileceğimiz Federation Internationale De L’Automobile isminin kısaltmasıdır.

Başlama Sırası(Grid) – Yarışa başlamadan önce sıralama turları ile belirlenen sıralama ile araçların ikili olarak start-finiş düzlüğünde sıralanmasıdır. Yan yana olan araçların arasında 8, arka arkaya olan araçların arasında ise 16 metre mesafe vardır.

Hairpin(Saç Noktası) – Pist üzerindeki en sert ve zor viraja verilen addır. Araçlar bu tür virajlarda neredeyse 180 derece dönmek zorunda kalırlar.

Intermediate Tyre(Geçiş Lastikleri) – Şiddetli olmayan yağışlı havalarda kullanılan lastik tipidir. Pist üzerinde göllenmenin ve aşırı yağışın olmadığı durumlar için idealdir.

Lollipop Man(Lolipop adam) – Araçlar pit alanına girdiklerinde elinde üzerinde frene bas, hazır ol mesajları olan elma şekeri biçimindeki tabelayı tutup döndüren görevli.

Minimum Weight(Minimum Ağırlık) – FIA kuralları gereği Formula 1 araçlarının ağırlıkları 600 kg’den daha az olamaz.

24/25

Maximum Capacity(Maksimum Kapasite) – Günümüzde Formula 1 araçlarının motor kapasiteleri 3000 devri geçemez.

Paddock(Padok) – Pit alanı ve garajların hemen arkasında bulunur ve Grand Prix’nin merkezidir. Basın merkezleri, nakliye araçları bu bölümde yer alır.

Pit Geçişi(Pit Lane) – Pit alanında garajların hemen önünde bulunan ve araçların servis için girip çıktıkları yol. Formula 1’de hız sınırlamasının olduğu tek yerdir.

Pit Stop(Pit Stop) – Araçların lastik değişimi, yakıt ikmali için aldıkları kısa molalar.

Pol Position(Pol Pozisyonu) – Grid’de en önde yarışa başlanan pozisyondur. Pol pozisyonunu elde etmek için sıralama turlarında en hızlı tur zamanını elde etmek gerekir.

Qualifying(Sıralama) – 2003 sezonundan önce Cumartesi günleri 1 saatlik seans içerisinde sürücüler 12 tur atıp, en hızlı zamanlarını elde ederlerdi ve elde ettikleri sıra onların Grid’de alacakları yeri belirlerdi. Bu yıl gerçekleştirilen yeni kurallar ile birlikte Cuma ve cumartesi günleri iki ayrı seansta üçer tur atan sürücülerin en hızlı oldukları tur zamanları toplanarak grid’deki yerleri belirleniyor.

Spin(Spin) – Araçların kaygan zemin, hatalı sollama gibi nedenlerle hızını ve dönüşünü ayarlayamayarak kendi ekseni etrafında dönerek pistten çıkmasıdır.

Stop-And-Go Penalty(Dur-Kalk Cezası) – Pit alanı hız limiti, erken start gibi nedenlerle ceza alan sürücülerin araçlarını takip eden 2 tur içerisinde pit alanına getirip, 10 saniye bekleyip, tekrar yarışa devam etmesi üzerine kurulu olan cezadır. Pilotlar bu ceza süresince çok fazla zaman kaybederler.

Speed Limits(Hız Limitleri) – Formula 1 içerisinde sadece pit alanlarında hız limiti vardır. Serbest antrenmanlarda saatte 60 km’lik, yarış içerisinde ise 80 km’lik hız limiti vardır. Monako Grand Prix’sinde ise hem yarışta, hem antrenmanda bu limit 60’dır. Yarışta hız sınırını aşan sürücüler Dur-Kalk cezası alırlar; antrenman sırasında ise para cezası alırlar.

Super License(Süper Lisans) – Formula 1’de pilot olarak katılabilmek için zorunlu olan ehliyettir. Bu lisansa sahip olabilmek için FIA tarafından belirlenen yarış serilerine katılıp dereceye girmek gibi kurallar vardır.

Telemetry(Telemetre) – Pistte hareket eden otomobilin motor aksamı ve diğer parçalarla ilgili verilen kodlanmış elektronik veriler halinde radyo dalgalarıyla pit alanındaki merkezi bilgisayara aktarılmasıdır.

Testing(Testler) – 2001’de alınan kararla son yarış ile 31 Aralık tarihleri arasında takımların test yapmaları yasaklandı. İzin verilen tarihler içinde ise Formula 1 takviminde yer alan pistlerden sadece Monza, Barcelona, Silverstone ve Mahny Cours’da test yapılabiliyor. FIA’nın izin vermediği pistlerde ise test yapmak yasaktır.

25/25